Leon Brodowski był z wykształcenia doktorem nauk prawnych, publicystą, działaczem społecznym. Najbardziej znany jest jednak z tego, że w 1988 r. powołał do życia Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy (OKML) i przez kilkanaście lat stał na jego czele, aktywnie działając na niwie współpracy Warszawy z Wilnem. Redagował wydawany przez Klub kwartalnik „Lithuania”. Pytani przez PL DELFI rozmówcy z różnych środowisk zgodnie twierdzą: mało kto uczynił dla dialogu polsko-litewskiego tak wiele jak właśnie Brodowski.

Król: Romantyzm celów, pozytywizm środków

„Myśliciel i społecznik, idealista i pragmatyk w jednej osobie. Człowiek, któremu dane było aktywnie towarzyszyć czterem epokom – międzywojniu, wojnie, komunizmowi i wolnej Polsce. Kierował się zasadą: romantyzm celów – pozytywizm środków, i był jej wierny do końca” – wspomina zmarłego w rozmowie z PL DELFI wicemarszałek Sejmu III kadencji, parlamentarny działacz na rzecz stosunków polsko-litewskich Jan Król. „Wraz z nim odchodzi pokolenie ludzi, dla których służba sprawie była istotą ich aktywności” – dodaje były polityk Unii Wolności.

Bajcar: Połączeni doświadczeniami ze Wschodem

„Jego pasją życiową stała się działalność służąca zbliżeniu Polski z jej sąsiadami na Wschodzie, z którymi połączyły nas wspólne doświadczenia historyczne i budowanie nowej przyszłości po obaleniu systemu totalitarnego. Celem głównym została na długo Litwa, która najwcześniej i najmocniej, jeszcze w 1988 r., wyraziła swoje dążenie do wolności” – mówi naszemu portalowi Adam Bajcar, działacz Ogólnopolskiego Klubu Miłośników Litwy, redaktor pisma „Lithuania” i szef Towarzystwa Polska-Ukraina.

„Spośród wielu inicjatyw, jakimi ożywił działalność Klubu Miłośników Litwy należy wymienić przede wszystkim organizowanie wielkich międzynarodowych konferencji i znaczących spotkań seminaryjnych poświęconych problemom Europy Środkowo-Wschodniej z udziałem przedstawicieli tych krajów. Najwięcej spotkań było z litewskimi intelektualistami i politykami. W konferencji na Wigrach w 1997 r. uczestniczyli Czesław Miłosz i Tomas Venclova. Szerokiej prezentacji poglądów autorów z różnych krajów służył kwartalnik „Lithuania”, wychodzący w latach 1990-2007 pod jego redakcją” – dopowiada Bajcar.

Siedlecka-Siwuda: Szedł pod prąd, tworzył podstawy stosunków

„Miałam szczęście towarzyszyć Mu przez ostatnie 18 lat jako sekretarz OKML, stowarzyszenia, które założył po dwóch latach przygotowań, 10 grudnia 1988 r. Wtedy jeszcze niewielu wierzyło w wolną Polskę i Litwę” – podkreśla w rozmowie z PL DELFI Jadwiga Siedlecka-Siwuda, autorka książek poświęconych Litwie i Mikalojusowi Konstantinasowi Čiurlionisowi. „Tym, co mnie urzekło, była Jego miłość do człowieka, absolutny brak pretensji do losu za życie trudne, w czasach wymagających odwagi. Często podkreślał, że należał do ludzi, którzy zawsze idą pod prąd historii. Jego mieszkanie przy ul. Dąbrowskiego na warszawskim Mokotowie było miejscem spotkań i dyskusji nad rolą Polski jako awangardy w budowaniu związków gospodarczych, naukowych i kulturalnych z naszymi wschodnimi sąsiadami. Leon Brodowski tworzył podstawy tych stosunków, pozyskując dla idei współpracy polityków, ludzi kultury, naukowców i studentów” – mówi naszemu portalowi Siedlecka-Siwuda.

Miłość do żony

Brodowski był nie tylko wielkim działaczem, ale także… zwyczajnym mężem. „Podziwiałam Jego nie gasnącą miłość do żony. Zawsze uśmiechnięta Pani Danusia przyjmowała tabuny gości i członków Klubu, dyplomatów przed wyjazdem na placówki do krajów Europy Środkowo-Wschodniej, którzy tutaj otrzymywali informacje z pierwszej ręki, gości z Litwy, Białorusi itd. Niezwykle wymagający wobec nas, członków Klubu, zgromadził dzięki swej charyzmie i cechom przywódczym grono osób redagujących kwartalnik „Lithuania” – dodaje Siedlecka-Siwuda.

Humanizm integralny

„Jego poglądy ukształtowane w młodości, podczas studiów na Uniwersytecie Wileńskim, przez ks. Henryka Hlebowicza, Henryka Dembińskiego, ks. Jana Zieję i Jerzego Brauna, o których pisał w swoich książkach, doprowadziły go do humanizmu integralnego. Jakość życia w zgodzie z człowiekiem i Bogiem nadawała Jego życiu głęboki sens. Odszedł mędrzec, pielgrzym idący środkową drogą między ekstremami, dobry i skromny Człowiek dialogu polsko-litewskiego” – charakteryzuje zmarłego działaczka OKML.

Zakarevičienė: we wdzięcznej pamięci Litwinów

Ambasador Litwy w Polsce Loreta Zakarevičienė, pytana przez PL DELFI, wspomina: „przyjaźnił się z wieloma Litwinami: politykami, naukowcami, ludźmi kultury. Stworzony przez niego zespół podobno myślących ludzi skutecznie przyczynił się do umacniania przyjaznych kontaktów pomiędzy środowiskami naukowymi i młodzieżą akademicką obu krajów, do przezwyciężania stereotypów i początkowej nieufności po to, żeby zwyczajnie się przyjaźnić i wzajemnie się poznawać”. I dodaje: „za swoją działalność dla pojednania polsko-litewskiego Leon Brodowski był w 2001 r. uhonorowany orderem Wielkiego Księcia Litewskiego Gedymina. Wyjątkowa osobowość, jak również dzieło Leona Brodowskiego pozostanie we wdzięcznej pamięci Litwinów mieszkających w kraju i w Polsce” – tyle przedstawicielka dyplomatyczna Litwy w Warszawie.

Dodatek:

Leon Brodowski – urodzony 3 listopada 1918 r. w Mińsku Litewskim, ówczesnej stolicy Białoruskiej Republiki Ludowej. W okresie II RP ukończył gimnazjum humanistyczne im. Króla Zygmunta Augusta w Wilnie. Studiował na Wydziale Prawa i Nauk Społecznych Uniwersytetu Stefana Batorego, studia prawnicze dokończył już po 1945 r. na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Napisał pracę magisterską na temat „Samorząd rad zakładowych”. W 1971 r. obronił doktorat na Uniwersytecie im. Mikołaja Kopernika w Toruniu na podstawie pracy „Ideologia Henryka Dembińskiego a postępowy nurt polskiej inteligencji”. Wcześniej, w latach sześćdziesiątych, opublikował pracę „Spotkanie humanizmów” na temat najtrudniejszych problemów dialogu katolików z marksistami, za którą otrzymał nagrodę PAX im. Włodzimierza Pietrzaka. Przez szereg lat działał w Stowarzyszeniu PAX, jednak po 1956 r. jego drogi z organizacją zaczęły się z różnych powodów rozchodzić.
Największą sławę Brodowskiemu przyniósł powstały jesienią 1988 r. Ogólnopolski Klub Miłośników Litwy, w którego prace angażowali się zarówno Polacy, jak i Litwini, w tym wielkie nazwiska jak Vytautas Landsbergis, Virgilijus Čepaitis czy Czesław Okińczyc. Od 1988 r. jako przewodniczący zarządu Klubu wraz z żoną Danutą rozwijał intensywną i wielostronną działalność OKML w Polsce i na Litwie: prelegencką, wydawniczą, edukacyjną. Stał także na czele redakcji ukazującego się od 1990 r. do 2007 r. prestiżowego kwartalnika „Lithuania”. Leon Brodowski był odznaczany wysokimi odznaczeniami państwowymi przez Litwę. Zmarł 21 lipca 2013 r. w Warszawie.

Source
Wszelkie informacje opublikowane na DELFI zabrania się publikować na innych portalach internetowych, w mediach papierowych lub w inny sposób rozpowszechniać bez zgody DELFI. Jeśli zgoda DELFI zostanie uzyskana, trzeba obowiązkowo podać DELFI jako źródło.
pl.delfi.lt
Comment Show discussion (4)