Jeden z autorów przygotowywanego słownika pt. „Słowa – strażnicy pamięci historycznej”, starszy pracownik naukowy Działu Historii Języka i Dialektologii Instytutu Języka Litewskiego Rolandas Kregždys powiedział, że publikacja przede wszystkim skierowana będzie do szerokiego grona odbiorców i stanowić będzie odzwierciedlenie nie tylko językowych, ale także kulturowych związków Litwinów i Polaków.
„Słownik będzie skierowany do szerokiego grona odbiorców, staramy się pisać prostym językiem, unikając skomplikowanych terminów naukowych, jednak przydatny będzie również językoznawcom, specjalistom” – wyjaśnia R.Kregždys.
Według rozmówcy, w słowniku znajdzie się kilka tysięcy słów. Pośród słów, które Litwini przejęli z polszczyzny są takie jak: popierius, kapišonas, arbata (pl. papier, kapiszon, herbata). Wiele zapożyczonych słów wyszło już z użycia, niektóre są wypleniane z języka jako barbaryzmy.
„Będzie to zbiór polonizmów. Polonizmy są to zapożyczenia z języka polskiego, używane w języku litewskim. Zostaną one podzielone ze względu na okres kiedy zostały przejęte, sklasyfikowane słowotwórczo, podzielone na czyste zapożyczenia oraz te, do których dodano litewski afiks. Na przykład žydelka – žydas są to zapożyczenia z polszczyzny, ale „elk” jest już dodane z litewskiego. Zostaną zbadane cechy rozszczepień semantycznych oraz różnice i podobieństwa znaczeniowe. Wyjaśnione zostaną również niektóre kwestie kulturoznawcze, dlaczego dane słowo zaczęło funkcjonować w języku litewskim, dlaczego nie było odpowiednika” – opowiada jeden z twórców słownika.
„Dążymy do wyjaśnienia właśnie tych faktów kulturowych, dlaczego dane słowa zaczęły funkcjonować, po prostu pokazać, jak ścisłe są związki kulturowe Polaków i Litwinów” – mówi.
W przygotowanym Planie środków przeznaczonych na pielęgnowanie pamięci historycznej na rok 2012 przewidziano, że na stworzenie słownika zostanie przekazanych 3 tys. litów z budżetu przydzielonego Służbie Premiera.
Według R. Kriegždysa, spisy polonizmów były sporządzane już wcześniej – w XIX wieku oraz na początku XX w. Językoznawca zaznacza również, że wpływ na język litewski miały też języki innych sąsiedzkich narodów: niemiecki, białoruski, rosyjski, łotewski.
