W obozie w Kozielsku osadzono 4594 jeńców, z których połowę stanowili oficerowie rezerwy: lekarze, prawnicy, inżynierowie, nauczyciele, urzędnicy, wykładowcy akademiccy, literaci, dziennikarze.
W obozie w Starobielsku uwięziono 3894 osób: uczonych, księży, nauczycieli, prawników, inżynierów, literatów i dziennikarzy oraz 8. generałów.
W obozie pod Ostaszkowem umieszczono 6570 jeńców: funkcjonariuszy Policji Państwowej, Żandarmerii Wojskowej, wywiadu i kontrwywiadu, żołnierzy Korpusu Ochrony Pogranicza i pracowników Straży Więziennej.
Od października 1939 r. więźniowie byli przesłuchiwani, a funkcjonariusze NKWD usiłowali zwerbować ich do współpracy. Na kolaborację zgodziły się jednostki. Raporty NKWD informowały o zdecydowanie wrogiej postawie Polaków wobec Związku Sowieckiego.
5 marca 1940 r. siedmiu członków władz WKP(b) z Józefem Stalinem na czele podpisało postanowienie o rozstrzelaniu jeńców z Kozielska, Ostaszkowa i Starobielska. 22 marca tego roku Ławrientij Beria wydał rozkaz „O rozładowaniu więzień NKWD w URS i BSRS, a listy z nazwiskami wysyłanymi na śmierć miał przygotować i podpisywać Piotr Soprunienko – naczelnik Zarządu ds. Jeńców Wojennych Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych.
1 kwietnia 1940 r. z Moskwy do Pawła Borisowca - komendanta obozu w Ostaszkowie przekazano pierwsze trzy listy z nazwiskami 343 osób. W kolejnych dniach do komendantów: Kozielska – Wasilija Korolewa i Starobielska - Aleksandra Biereżkowa i wspomnianego P. Borisowca napływały listy skazanych na śmierć.
3 kwietnia wyruszył pierwszy transport jeńców z Kozielska. W wagonach bydlęcych zostali przewiezieni do Stacji Gniezdowo, a następnie samochodami więziennymi do uroczyska Kozie Góry w lesie katyńskim. Funkcjonariusze NKWD zamordowali strzałem w tył głowy 4421 polskich jeńców.
4 kwietnia 1940 r. z obozu w Ostaszkowie wyruszył pierwszy transport jeńców, których zamordowano następnie w siedzibie Zarządu NKWD obwodu kalinińskiego. Zwłoki zamordowanych były wywożone do dołów znajdujących się niedaleko wsi Miednoje. Do 22 maja funkcjonariusze NKWD zamordowali 6311 jeńców obozu ostaszkowskiego.
Od 5 kwietnia w siedzibie Zarządu NKWD w Charkowie zabijano jeńców obozu w Starobielsku. Ich ciała przewożono następnie do dołów nieopodal wsi Piatichatki. Do 12 maja zamordowano w Charkowie 3820 obywateli polskich.
Zgładzono także 7, 3 tys. z kilkunastu tysięcy aresztowanych i przetrzymywanych w więzieniach tzw. Zachodniej Ukrainy i Zachodniej Białorusi. Na tzw. liście ukraińskiej przekazanej w 1994r. władzom polskim przez Służbę Bezpieczeństwa Ukrainy znajdują się nazwiska 3435 osób. Dotąd nie znane są nazwiska zamordowanych z tzw. listy białoruskiej. Nie ustalone są również miejsca, w których umieszczono zwłoki zgładzonych przez NKWD.
Zbrodnia Katyńska tj. wymordowanie wiosną 1940 r. przez NKWD prawie 22 tys. osób: polskich jeńców wojennych w Katyniu, Charkowie i Kalininie (Twerze) oraz więźniów (wojskowych i cywilów) w różnych miejscach sowieckich republik ukraińskiej i białoruskiej na podstawie decyzji Biura Politycznego WKP(b) z 5 marca 1940 r., była dokładnie przemyślana i zorganizowana. Jej celem była eksterminacja elit polskich. Dokonując tego straszliwego mordu, Sowieci pozbyli się ogromnej liczby lekarz, przemysłowców, inżynierów, nauczycieli, prawników, pisarzy, uczonych, urzędników im zawodowych oficerów. Zbrodni towarzyszyły 4. deportacje ludności polskiej z Kresów Wschodnich II RP w głąb Związku Sowieckiego, a wielu zesłańców pozostało na zawsze na „Nieludzkiej Ziemi”.
Wśród zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze znaleźli się również mieszkańcy Wileńszczyzny [Województwa Wileńskiego], m.in:
Ryszard Wilamowicz (1901-1940), podporucznik, oficer rezerwy WP, inżynier rolnik
Ur. 29 października 1901 r. w Wilnie. Absolwent wyższych studiów rolniczych, legionista. Pracował jako komisarz w magistracie w Nowej Wilejce. W 1939 r. zmobilizowany do 1. Pułku Piechoty. Dostał się do niewoli sowieckiej. Osadzony w obozie w Kozielsku. W kwietniu 1940 r. zamordowany przez NKWD w Katyniu.
Temu Bohaterowi posadzono już DĄB PAMIĘCI przez Gimnazjum nr 8 im. Cypriana Kamila Norwida w Olsztynie (certyfikat nr 002481/007752/WE/2010)
Karol Dionizy Kosiński (1887-1940), major, oficer rezerwy WP, lekarz.
Ur. 16 listopada 1887 r. w Wilnie. W 1913 r. ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie, w następnym roku uzyskał dyplom doktora wszechnauk lekarskich UJ, a także otrzymał tytuł "lekarza z odznaczeniem" Uniwersytetu Moskiewskiego. Władał dwudziestoma językami obcymi. W okresie I wojny światowej zmobilizowany do armii rosyjskiej, gdzie służył jako chirurg w szpitalu polowym. Następnie w niewoli niemieckiej. Po uzyskaniu wolności służył w I Korpusie Polskim gen. Dowbór - Muśnickiego. Po wojnie powrócił do Wilna. W latach 1919-1929 pracował jako asystent w Zakładzie Anatomii Topograficznej i Chirurgii Operacyjnej Uniwersytetu im. Stefana Batorego w Wilnie. Autor podręcznika akademickiego z zakresu anatomii topograficznej kończyny górnej. Od 1932 r. mieszkał i pracował w Liskowie koło Kalisza. W sierpniu 1939 r. został powołany do wojska, do Szpitala Polowego nr 601 w Białowieży. Tam też dostał się do sowieckiej niewoli. Początkowo osadzony w obozie w Ostaszkowie, później przeniesiony do Kozielska. W kwietniu 1940 r. został zamordowany przez NKWD w Katyniu. Osierocił dziewięcioro dzieci.
Temu Bohaterowi posadzono już DĄB PAMIĘCI przez Gimnazjum im. ks. W. Blizińskiego w Liskowie (certyfikat nr 003493/000498/WE/2010)
Kazimierz Kobordo (1891-1940), porucznik, oficer rezerwy, geodeta.
Ur. 16 grudnia 1891 r. w Mińsku Litewskim. z wykształcenia inżynier geodeta. Do wybuchu wojny pracował w Urzędzie Ziemskim w Nowogródku. We wrześniu 1939 r. zmobilizowany do 80. Pułku Piechoty w Słonimiu z przydziałem do Twierdzy Brzeskiej. Następnie walczył w szeregach Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" gen. Kleeberga. Po powrocie do domu w październiku 1939 r. został aresztowany przez NKWD i osadzony w obozie w Starobielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietniu 1940 r. w Charkowie.
Kazimierz Korybut - Daszkiewicz (1905-1940), podporucznik, oficer rezerwy WP, zarządca
Ur. 1 marca 1905 r. w Paździerzycach. Ukończył Szkołę Marynarki Handlowej w Tczewie, a następnie Szkołę Podchorążych Rezerwy Piechoty w Zambrowie. Po zakończeniu edukacji powrócił na nowogródczyznę i objął zarządem folwark Panicz - Niwa. Walczył w kampanii wrześniowej w szeregach 77. pułku piechoty. Dostał się do sowieckiej niewoli. Następnie osadzony w obozie w Kozielsku. Zamordowany przez NKWD w kwietniu 1940 r. w Katyniu.
Tadeusz Smoleński (1898-1940), kapitan, oficer rezerwy WP, prawnik - prokurator wojskowy
Ur. 3 maja 1898 r. w Gołaszewie. Ukończył Wydział Prawa i Nauk Politycznych Uniwersytetu Warszawskiego. Po złożeniu w 1931 r. egzaminu sędziowskiego w najwyższym Sądzie Okręgowym w Warszawie otrzymał stanowisko asystenta prokuratora przy III Wojskowym Sądzie Okręgowym w Wilnie. Podczas kampanii 1939 r. walczył pod Równem, gdzie dostał się do sowieckiej niewoli. Został osadzony w obozie w Kozielsku. W kwietniu 1940 r. zamordowany przez NKWD w Katyniu.
kontradmirał Ksawery Czernicki ur. 16 X 1882 r. w Giedejkach pow. Oszmiański [Katyń]
post. Alojzy Achramowicz ur. 12 III 1912 r. w Miszniunach [Miednoje]
kpt Józef Alfer ur. 14 XII 1894 r. w Wilejce, urzędnik [Charków]
post. Roman Ankianiec ur. 26 I 1913 r. w Nowych Święcianach [Miednoje]
ppor Zenon Arcimowicz ur. 7 IX 1913 r. w Wilnie, nauczyciel [Katyń}
ppor Jan Babilec ur. 15 VIII 1897 r. w Lingeniszkach, lekarz [Katyń]
ppor Bohdan Bańkowski ur. 1 XII 1910 r. w Wilnie [Katyń]
mjr Jan Bańkowski ur. 27 I 1889 w Wilnie [Charków]
post. Stanisław Batkowski ur. 18 IX 1906 r. w Kuźmiszkach [Miednoje]
Opracowano przez Oddział Instytutu Pamięci Narodowej w Białymstoku oraz Delegaturę IPN w Olsztynie na podstawie: Kalendarz nauczyciela. Rok szkolny 2015/2016. Oferta edukacyjna OBEP Delegatury IPN w Olsztynie. Autor biogramów Karol Sacewicz oraz "Zbrodnia Katyńska". Teka edukacyjna IPN.
