Banknoty przestaną obowiązywać w handlu
Niektórzy mieszkańcy wciąż jeszcze nie wiedzą, ile będą mieli czasu na wymianę oszczędności gotówkowych.
Od pewnego czasu mieszkańcy miast zaczęli dokładniej przyglądać się zawartości portfela oraz uważnie oglądać banknoty o nominałach 10 i 20 litów.
„Co będzie z mieszkańcami, którzy nie wiedzą, że banknoty te są wycofywane z obiegu? Co mają zrobić, jeśli nie zdążą ich wymienić? Słyszałem, że zostaną wycofane również lity emitowane w 2007 r.” - pytał Stasys z Kłajpedy.
W istocie wycofywane są lity emitowane w 1997 r., a nie te z 2007 r.
Od 1 czerwca br. banknoty o wartości nominalnej 10 i 20 litów nie będą funkcjonować jako środek płatniczy i nie będą przyjmowane w sklepach czy innych miejscach.
W ocenie specjalistów Banku Litwy (Lietuvos bankas) w obiegu pozostała tylko niewielka część owych banknotów o nominale 10 i 20 litów.- zaledwie 0,3-0,5 proc.
Wymiana bez ograniczeń
Jak informuje naczelnik Wydziału Ekspertyz Departamentu Kasy Banku Litwy Algimantas Sodeika, bank centralny dokonuje wymiany banknotów o wymienionych nominałach ww. serii bez ograniczeń.
Można dokonać ich wymiany w dowolnej ilości przez okres nieograniczony.
„Zniszczone banknoty pieniężne można wymienić na nowe w Banku Litwy i w jego oddziałach, a także w bankach komercyjnych, z kolei wymiany banknotów wycofywanych z obiegu dokonuje wyłącznie Bank Litwy i jego oddziały terenowe. Z dniem 1 czerwca br. banknoty o nominalnej wartości 10 i 20 litów z 1997 r. zostaną wycofane z obiegu”- wytłumaczył Algimantas Sodeika.
Przyczyną rezygnacji z wymienionych banknotów jest fakt, że nie spełniają one dzisiejszych standardów. „Nie istnieją specjalne wymagania co do zabezpieczeń, dlatego też wszystkie zabezpieczenia, które zostały wykorzystane w 1997 r. do wyprodukowania banknotów o nominale 10 i 20 litów są wystarczające. Jednakże w międzyczasie pojawiły się nowe, bardziej skomplikowane i trudniejsze do podrobienia zabezpieczenia, więc właśnie one zostały wykorzystane do emisji nowych banknotów. Chodzi o nitkę zabezpieczającą w formie przerywanych pasków, błyszczącą farbę, tłoczone wzory i inne” - stwierdził Algimantas Sodeika.
Banknoty z roku 2007 pozostaną w obiegu
Jak na razie nie planuje się wymiany banknotów o nominale 20 LTL emitowanych w 2007 r. „Choć zdarzają się fałszerstwa, to jest ich o wiele mniej. Dla przykładu, w ubiegłym roku na jeden podrobiony banknot 20-litowy przypadało 200 tys. autentycznych. Jednocześnie należy zaznaczyć, że jakość podrabianych banknotów jest niska, toteż można je łatwo odróżnić od prawdziwych” - zapewnia Algimantas Sodeika.
Również posłowie Sejmu nic nie wiedzą na temat wycofywania z obiegu banknotów z 2007 r.
Kęstutis Glaveckas, przewodniczący sejmowego Komitetu Budżetu i Finansów Litwy (Biudžeto ir finansų komitetas), gdy usłyszał tę wiadomość, zrobił wielkie oczy. „Przed czterema godzinami rozmawiałem z przewodniczącym zarządu Banku Litwy Vitasem Vasiliauskasem i żadnej decyzji w tej sprawie nie było”- zdziwił się wczoraj Kęstutis Glaveckas.
To wygląda na żart
Członek sejmowego Komitetu Budżetu i Finansów Litwy Žilvinas Šilgalis, zapytany o wycofywane z obiegu banknoty zaśmiał się i powiedział, że to może być dobry żart primaaprilisowy.
„Muszę przyznać, że słyszę o tym po raz pierwszy. Jest to dowodem na to, że ludziom brakuje informacji. Nie ma powodu do obaw. Nigdy nie będzie tak, że w ciągu jednego dnia wycofa się pieniądze z obiegu, a następnego stracą wartość. Przecież w Anglii stare banknoty wymieniano przez długi okres. Zdarza się, że spadkobiercy odnajdywali oszczędności dziadków” - twierdzi Žilvinas Šilgalis.
Gotówkę przechowują w skarpecie
Członek sejmowego Komitetu Gospodarczego Litwy (Ekonomikos komitetas) Julius Veselka również twierdzi, że nie słyszał o zmianach, które miałyby uderzyć w jego portfel. „Mam nadzieję, że pieniądze na pewno będą. Po pierwsze, należy wszystko wytłumaczyć w sposób łatwy i przystępny dla zwykłego człowieka, który zarabia 10 litów dziennie. Człowiek musi wiedzieć, co stanie się z jego pieniędzmi” - twierdzi poseł.
Zdaniem Juliusa Vaselki, należy obywateli informować o działaniach władz publicznych. „Z oszczędnościami wszyscy mamy już swoje doświadczenia. Tymczasem emeryci nadal przechowują pieniądze w skarpecie. Pamiętam, jak w czasach radzieckich pieniądze trzeba było wymienić w ciągu jednej nocy. Takich wspomnień demokracją łatwo się nie wygoni” - żartuje Julius Veselka.
Sztuka z drobniaków
Kierownik Kłajpedzkiego Oddziału Ūkio Bankas Kazimieras Liniauskas zapewnia, że mieszkańcy Kłajpedy nie powinni nawet odczuć tego, iż stare banknoty będą wycofywane z użytku.
„Rozumiem, że wśród ludności panują smutne nastroje – rosną ceny paliwa, drożeje ogrzewanie, a tu jeszcze wymiana pieniędzy. Jednakże mogę zapewnić, iż ludzie tego nawet nie odczują. Nie ma w tym żadnego problemu, wszak również stare, zniszczone banknoty są stale wymieniane na nowe. To niekończący się proces” - twierdzi Kazimieras Liniauskas.
Banknoty, które wróciły do Banku Litwy zostaną przeliczone, posortowane oraz sprawdzone pod względem autentyczności.
Banknoty nieodpowiadające standardom zostaną zniszczone – pocięte na drobne paski. „Obecnie większość banknotów nienadających się do użytku jest niszczona w trakcie przeliczania. Urządzenia służące do liczenia pieniędzy automatycznie rozdrabniają zniszczone banknoty, w ten sposób unika się dodatkowych kosztów” - twierdzi naczelnik Wydziału Ekspertyz Departamentu Kasy Banku Litwy Algimantas Sodeika.
Masa rozdrobnionych banknotów do niczego się nie nadaje się, lecz mimo to niewielka jej część jest „przywracana do życia”. „Wykorzystuje się je do produkcji brykietów pamiątkowych, kapsuł przymocowywanych do materiałów informacyjnych dotyczących pieniędzy Republiki Litewskiej. Ponadto pewnej ilości zniszczonych banknotów dane było stać się dziełem sztuki – rzeźbiarz Leonas Pivoriūnas wykorzystał odpady banknotów jako środek artystyczny. Do swojego dzieła pt. ”Architektūrinė atodanga”, które obecnie upiększa ścianę Muzeum Pieniędzy (Pinigų muziejus), wykorzystał zniszczone banknoty państw UE. Wśród nich również lity” - powiedział Algimantas Sodeika.
Liczby i fakty
Bank Litwy dotychczas wycofał z obiegu:
banknoty 10, 20, 50, 100 Lt, z 1991 r.
banknoty 2, 5, 10, 20, 50 Lt, z 1993 r.
banknot 1 LTL z 1994 r.
Najkrócej w obiegu utrzymał się banknot o nominale 10 LTL – którego średni czas w obiegu wynosi dziewięć miesięcy.
Banknot o nominale 20 LTL „utrzymał się” dwa miesiące dłużej.
50 LTL – 16 mies.,
100 LTL – 47 mies.,
200 LTL – 130 mies.
Najdłuższy „żywot” ma banknot o nominale 500 LTL – udaje mu się przetrwać nawet 200 miesięcy.
W kasach Banku Litwy oraz bankach komercyjnych można dokonać bezpłatnej wymiany zużytych czy też zniszczonych banknotów z innych serii oraz o innych nominałach: banknoty zachowane w mniejszym stopniu niż 75%, lecz ponad 50% pierwotnej powierzchni, przy czym widoczny jest jeden zapis serii i numeru; banknoty zachowane przynajmniej w 50% pierwotnej powierzchni ze znakiem wodnym oraz jednym zapisem serii i numeru;banknoty zachowane w mniejszym stopniu niż 50% pierwotnej powierzchnii, przy czym widoczne są oba zapisy serii i numeru oraz znak wodny.
