Członkostwo Polski w najpotężniejszym sojuszu wojskowym na świecie dało naszemu krajowi nie tylko gwarancje bezpieczeństwa w postaci art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego, ale doprowadziło również do wzrostu pozycji i znaczenia Polski na arenie międzynarodowej.
Przystąpienie Polski do NATO spowodowało konieczność dostosowania Sił Zbrojnych RP do standardów NATO, co przejawia się profesjonalizacją kadr, modernizacją uzbrojenia i sprzętu wojskowego, systemów szkolenia oraz obowiązujących procedur. Polskie siły zbrojne osiągnęły wysoki poziom interoperacyjności, a nasz wkład i zaangażowanie w prowadzenie działań NATO sprawiły, że staliśmy się wiarygodnym partnerem, zarówno dla sojuszników, jak i państw trzecich. Począwszy od 2000 r. terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stało się znaczącym obszarem inwestowania Sojuszu Północnoatlantyckiego. W latach 1999-2013 środki z budżetu Programu Inwestycji NATO w Dziedzinie Bezpieczeństwa (NSIP) zainwestowane w naszym kraju wyniosły około 1,4mld zł.
Podkreślić należy, że Polska szczególnie aktywnie zabiegała na forach międzynarodowych o przyjęcie Litwy do NATO, które to zabiegi uwieńczone zostały sukcesem pięć lat później, w 2004 r. Polska dalej wspiera Litwę w wymiarze wojskowym, np. poprzez realizację misji patroli powietrznych tzw. „Air Policing” (w maju rozpocznie się piąta taka misja). Cieszymy się, że rok 2014 jest wspólnym radosnym wojskowym jubileuszem dla Warszawy, świętującej 15-lecie oraz Wilna, świętującego 10-lecie członkostwa w Sojuszu Północnoatlantyckim.
Siły specjalne są polską „specjalizacją” w Sojuszu. W ubiegłym roku odbyły się w naszym kraju ćwiczenia sił specjalnych „Cobra 2013”, w ramach których Dowództwo Wojsk Specjalnych (obecnie Centrum Operacji Specjalnych) zostało certyfikowane (uzyskało zdolność) do dowodzenia siłami specjalnymi państw NATO.
Zachęcamy do zobaczenia jak i dlaczego na przestrzeni 15 lat Siły Specjalne stały się wizytówką Polski w NATO:
Przez cały okres członkostwa Polska z sukcesem zabiega o utrzymanie zdolności NATO do wypełniania swojej kluczowej misji, tj. obrony terytorium państw członkowskich. Służy temu podnoszenie przez nas fundamentalnego znaczenia zasady solidarności sojuszniczej, potrzeby organizowania ćwiczeń związanych z art. 5 Traktatu Waszyngtońskiego oraz utrzymania przez poszczególne państwa Sojuszu odpowiednich ilościowo i jakościowo zdolności wojskowych.
Polska konsekwentnie podkreśla znaczenie Sił Odpowiedzi NATO (NATO Response Force – NRF) i bierze regularny udział w kolejnych rotacjach NRF, w tym w rolach dowódczych: w 2014 r. – dla Grupy Zadaniowej Obrony Przed Bronią Masowego Rażenia (OPBMR), w 2015 r. dla komponentu sił specjalnych.
Począwszy od 1996 r., najpierw jako partner, a od 1999 r. pełnoprawny członek NATO, Polska wzięła udział w 13 misjach i operacjach sojuszniczych. W 2014 r. personel Sił Zbrojnych RP zaangażowany będzie w operację w Afganistanie (ISAF, bierzemy w niej udział od 2007 r.), Kosowie (KFOR, od 1999 r.) oraz w czasie kilkumiesięcznej misji kontroli przestrzeni powietrznej państw bałtyckich (Baltic Air Policing, poprzednie rotacje w latach 2006, 2008, 2010 i 2012).
Na terytorium RP funkcjonują cztery struktury międzynarodowe związane z Sojuszem Północnoatlantyckim:
Wielonarodowy Korpus Północ-Wschód (MNC NE)
Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO (JFTC)
Dowództwo 3 Batalionu Łączności NATO (3 NSB)
Centrum Eksperckie Policji Wojskowej NATO (MP COE)
Polska dwukrotnie była współgospodarzem dużych ćwiczeń sojuszniczych: w marcu 2002 r. wraz z Norwegią (Strong Resolve 2002) oraz w listopadzie 2013 r. wraz z Łotwą i Litwą (Steadfast Jazz 2013). W obu ćwiczeniach sprawdzano możliwość współdziałania sił lądowych, morskich i powietrznych państw NATO oraz partnerów Sojuszu w prowadzeniu dużej operacji połączonej.
Ćwiczenie z 2013 r. było ponadto ważnym krokiem na drodze do wdrożenia Inicjatywy Sił Połączonych, która ma zapewnić interoperacyjność sił sojuszników w związku ze spodziewanym spadkiem zaangażowania operacyjnego NATO po zakończeniu obecnej misji w Afganistanie. Było w niego zaangażowanych ponad 6 tysięcy żołnierzy, w tym około 3 tysięcy w ramach części taktycznej rozgrywanej w Polsce: na poligonie w Drawsku Pomorskim, na wodach Morza Bałtyckiego oraz w polskiej przestrzeni powietrznej.
W lutym 2011 r. została zapoczątkowana Sojusznicza inicjatywa Smart Defence (SD). Jej celem jest realizacja wybranych projektów rozwoju zdolności wojskowych w gronie kilku państw zainteresowanych danym tematem, a nie w gronie wszystkich sojuszników. Polska uczestniczy w 13 projektach z grupy 26 najbardziej zaawansowanych (tzw. grupa 1). W jednym z nich, „Wspólne zdolności obrony przed bronią masowego rażenia (OPBMR)”, Polska przyjęła rolę państwa wiodącego.
Polska od 2007 r. jest uczestnikiem Powietrznych Sił Wczesnego Ostrzegania i Kontroli NATO (AWACS). Na polskim niebie AWACS wykorzystywane były m.in. w czasie pogrzebu Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego w kwietniu 2010 r., a także w trakcie rozgrywania Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w 2012 r. Polska bierze również udział w programie budowy Sojuszniczego Systemu Obserwacji Obiektów Naziemnych z Powietrza (AGS).
Od 2002 r. prowadzone są prace dotyczące budowy sojuszniczego systemu obrony przeciwrakietowej (missile defence – MD). Wkład Polski w rozwój sojuszniczego systemu obrony przeciwrakietowej opiera się na dwóch filarach. Po pierwsze, nasz kraj wspólnie ze stroną amerykańską zaangażowany jest w budowę bazy w Redzikowie (Polska - jako państwo-gospodarz, USA - jako inwestor), gdzie rozmieszczone zostaną elementy systemu, zdolne do ochrony terytorium Polski i państw sojuszniczych. Po drugie, Polska zdecydowała się rozwijać własne narodowe zdolności w zakresie obrony przeciwrakietowej, które także zostaną zintegrowane z systemami sojuszniczymi.
Współpraca wojskowa Polski i Litwy została zawiązana w latach dziewięćdziesiątych, gdy utworzony został Litewsko-Polski Batalion Sił Pokojowych (LITPOLBAT). Obecnie współpraca ta jest dobrze ukształtowana i posiada podstawy prawne, w tym umowę o współpracy w obronności z 2010 r. Obejmuje wszystkie rodzaje sił zbrojnych.
Doskonaląc kunszt bojowy i interoperacyjność z siłami państw członkowskich NATO, polscy i litewscy żołnierze biorą udział we wspólnych ćwiczeniach sojuszniczych, takich jak „Cobra '13" - największe ćwiczenie Sił Specjalnych NATO, czy „Steadfast Jazz 2013” w ramach Sił Odpowiedzi NATO. Zdobywają również doświadczenie w operacjach NATO w Afganistanie i Kosowie.
Praktycznym potwierdzeniem solidarności sojuszniczej i funkcjonowania zasady kolektywnej obrony oraz przyczyniania się do zapewnienia widocznej obecności NATO w regionie jest misja Baltic Air Policing. Polski kontyngent lotniczy już czterokrotnie pełnił dyżur w ramach tej misji. Nasze Siły Powietrzne przygotowują się do objęcia kolejnej rotacji w 2014 r.
Polska i Litwa wspólnie z Ukrainą kontynuują prace nad inicjatywą powołania brygady litewsko-polsko-ukraińskiej (LITPOLUKRBRIG).
Źródło: Ambasada RP w Wilnie, mon.gov.pl
