W roku 1998 litewski Sąd Konstytucyjny oświadczył, że Litwa jest państwem parlamentarnym, z elementami systemu parlamentarno – prezydenckiego. Nie patrząc na orzeczenie Sądu Konstytucyjnego większość mieszkańców Litwy chce wzmocnić pozycje prezydenta.
Z sondażu wynika, że 54, 7 proc. badanych chce, aby kompetencje prezydenta były większe niż kompetencje Sejmu. 22, 2 proc. ankietowanych odpowiedziało, że chciałoby, aby prezydent i Sejm mieli takie same kompetencje. Za obecnym modelem, kiedy kompetencje Sejmu są większe niż prezydenta, opowiedziało się 14, 3 proc. pytanych. 5,8 proc. respondentów jest za wprowadzeniem konstytucyjnej monarchii.
Politolog Alvidas Lukošaitis sądzi, że system prezydencki jest popularny, ponieważ mnóstwo osób patrzy na politykę przez pryzmat konkretnej osoby. Dla nich polityka to nie zbiór zasad czy ciągłe szukanie kompromisu tylko decyzje konkretnej osoby.
„Ludzie sami nie zauważają, jak na nich zaczyna działać mit personifikacji. Większość ludzi patrzy na dużą politykę po przez pryzmat wielkich osobistości. Poprzez wizerunek tych osobistości oni sądzą, że rozumieją procesy polityczne” — zaznaczył politolog.
Drugą przyczyną, według Lukošaitisa, jest wiara ludzi, że w systemie prezydenckim za podjęte decyzje odpowiada konkretna osoba. „Myślę, że ludzie system prezydencki odbierają, jako system, w którym jest odpowiedzialność konkretnej osoby i konkretna osoba dba o państwo” — wytłumaczył Lukošaitis. Część osób, jego zdaniem, system prezydencki utożsamia z międzywojenną Litwą. Ci ludzie nadal sądzą, że za „Smetony było lepiej”.
Politolog zaznaczył, że dla trzeciej grupy system prezydencki może być alternatywą wobec chaotycznych rządów parlamentarnych. „Mieszkańcy mogą intuitywnie odczuwać, że system prezydencki jest w pewnym sensie alternatywą wobec systemu demokratycznego. Sądzę, że po totalnym braku zaufania wobec naszego systemu i demokracji, jaki panuje w naszym społeczeństwie, rządy prezydenckie czy pewna forma autorytaryzmu (z elementami demokracji) są dla wielu osób lepszym modelem, który przyniesie więcej korzyści, dobrobytu, spokoju i bezpieczeństwa” — uważa Alvidas Lukošaitis.
