Jakie przesłanie niesie w sobie magazyn „Mówią wieki”?
Wojciech Kalwat: Czasopismo historyczne „Mówią wieki” powstało 55 lat temu po tak zwanej „odwilży popaździernikowej”, kiedy komunizm przeżywał lekki kryzys. Dokładnie 55 lat temu ukazał pierwszy numer czasopisma „Mówią Wieki”, który również był poświęcony tematyce powstańczej. Nasz magazyn pokazuje historię rzetelnie, obiektywnie, co czasem wywołuje pewne kontrowersje, dlatego współpracujemy z historykami innych państw.
Czy specjalne wydanie o Powstaniu Styczniowym jest jednorazowym projektem?
Oprócz 12 rocznych numerów seryjnych, wydajemy też numery specjalne. Oprócz numeru o Powstaniu Styczniowym wydaliśmy również numer poświęcony Bitwie pod Grunwaldem, wyprawie w 1812 roku Napoleona na Moskwę, zdobyciu Moskwy przez Polaków i Litwinów 1612 roku czyli upamiętniamy „top'owe” wydarzenia w sposób wyjątkowy. Do takich międzynarodowych projektów zapraszamy historyków z innych państw. Współpracujemy z historykami z Francji, Rosji, Niemiec, Litwy. W numerach są zaprezentowane poglądy historyków innych państw, bo w Polsce często nie wiemy jak jest odbierane te bądź inne wydarzenie historyczne w innym państwie.
Jakie są różnice w poglądach historyków z różnych krajów?
W tekstach możemy zauważyć jak się zmienia pogląd. Na przykład wspaniały tekst o Konstantym Kalinowskim. Na początku wszyscy sądzili, że był to Polak, następnie został zlitwinizowany, po czym władze sowieckie uczyniły z niego Białorusina, a teraz Łukaszenka nie chce Kalinowskiego, więc tak naprawdę nie możemy powiedzieć kim był Kalinowski, kim był człowiek, który walczył o te ziemie.
Czy możemy oczekiwać innych numerów poświęconych tematyce polsko – litewskiej?
W bieżącym roku mamy potwierdzone wydanie jeszcze czterech specjalnych numerów poświęconych historii polsko – litewskiej: okresu średniowiecza, czasom nowożytnym, w. XIX - temu oraz trudnemu w. XX – temu. My, historycy, nie unikamy trudnych tematów. Staramy się za pomocą historii łączyć ludzi, narody.
Powstanie Styczniowe w magazynie zostało nazwane „ostatnim wspólnym zrywem Polaków i Litwinów”
Nasza polsko – litewska historia jest bardzo trudna. Kim był Adam Mickiewicz? Polakiem czy Litwinem? „Litwo, ojczyzno moja” pisał polsku. Kim był Tadeusz Kościuszko, kim był Józef Piłsudski, który mówił, że jest Wilniukiem. O „ostatnim zrywie... „ powiedzieliśmy prowokacyjnie. Kiedy budowaliśmy własne państwa w osiemnastym roku, to momentami walczyliśmy nie zawsze przeciwko sobie, przecież we wrześniu 1939 roku nasze stosunki były trudne, po prostu złe, a jednak Litwini przyjęli polskich uciekinierów, i przyjęli bardzo dobrze. Czasem nasze narody się czubią, ale są takie momenty, kiedy możemy na siebie liczyć.
