Zdaniem Nikžentaitisa, Mendoga można krótko scharakteryzować, jako pierwszego Króla Litwy i człowieka, który przyczynił się do powstania Państwa Litewskiego. Za jego rządów utworzono podstawowe struktury państwowości, które zachowały się nawet wówczas, gdy król został zamordowany. Historyk twierdzi, iż w tradycji litewskiej Mendog uważany jest za twórcę prozachodniej polityki zagranicznej Litwy. Tytuł ów zapewniło mu przyjęcie chrztu.

Według Alvydasa Nikžentaitisa, w przeszłości poszukuje się zazwyczaj argumentów, które mogłyby usprawiedliwić nasze obecne działania. W związku z powyższym, w porównaniu do wszystkich innych epok historycznych, znaczenie Mendoga w naszych czasach znacząco wzrosło. Jego zdaniem, było to spowodowane tym że w momencie wstąpienia do Unii Europejskiej Litwa potrzebowała symbolu polityki prozachodniej.

„Przez pryzmat litewskiej pamięci historycznej, Mendog był postrzegany jako owa litewska postać proeuropejska. W tym sensie możemy powiedzieć, że Mendog dla Litwinów, którzy myślą w sposób proeuropejski, jawi się jako najważniejszy władca. Nie ulega wątpliwości, iż dla Litwinów, którzy myślą w kategoriach czysto narodowych, najważniejszą postacią z przeszłości nadal pozostaje Wielki Książę Witold - powiedział Nikžentaitis.

Ze śmiercią króla wiąże się również historia o podłożu seksualnym

Historyk zwrócił uwagę na obecną w historii Litwy mocną tradycję feministyczną. Już wśród pierwszych książąt Litwy wymienia się księżną z ziemi szawelskiej (Šiaulių žemės) o imieniu Plikienė.

„Kontynuacją owej tradycji feministycznej jest przykład królowej Marty (Morta). Jest niewiele kobiet w historii Litwy, w stosunku do których stosuje się określenie „mocnej polityki”. Królowa Marta była nie tylko ukochaną żoną Mendoga. Była też jaskrawą osobowością, która miała wpływ na polityczne decyzje męża. Powszechnie wiadomo, że po przyjęciu chrztu Marta stała się zawziętą chrześcijanką. W tym sensie nie zawsze mogła być lojalną w stosunku do swojego męża – kiedy Mendog odwrócił się od chrześcijaństwa, przyczyniła się do organizacji ucieczki z Litwy uwięzionych chrześcijan” - opowiada Nikžentaitis.

Jak wynika z wypowiedzi Nikžentaitisa, można by powiedzieć, że śmierć królowej Marty stała się przyczyną śmierci Mendoga. „Ta historia może zainteresować tych, którzy w historii poszukują seksu. Formalnie Mendog został zamordowany za to, że po śmierci Marty zalecał się do żony innego księcia. Wiadomo jednak, że owe perypetie życiowe były wyłącznie pretekstem do zamordowania Mendoga. Odpowiedzi na to, dlaczego zginął Mendog, należałoby szukać w magicznej kombinacji słów, jaką jest ”żądza władzy”” - tłumaczył historyk.

Zdaniem Nikžentaitisa, 6 lipca – Dzień Państwa Litewskiego i Koronacji Króla Mendoga – jest bardzo nową tradycją powstałą we współczesnej Litwie. Na Litwie międzywojennej „święto Mendoga ” („Mindauginės“) zastępowało „święto Witolda” („Vytautinės“) - w trakcie tego jednego z najważniejszych świąt w roku wspominano nieudaną koronację Witolda w 1430 roku.

„Można łatwo wytłumaczyć, dlaczego Mendog, pod względem swojego znaczenia, wyparł Witolda. Chociaż kult Witolda uformował się już bezpośrednio po jego śmierci, to na Litwie międzywojennej Witold był najważniejszą postacią antypolską. Często był utożsamiany z „pierwszym wybawcą Wilna”, zwłaszcza Żmudzini odbierali go, jako symbol litewskości. Po 1990 r. Litwini nie potrzebowali już antypolskich symboli, co pozwoliło zwrócić się w kierunku twórcy Państwa Litewskiego – Mendoga” - tłumaczył Nikžentaitis.

Mendog przyjął chrzest w 1251 r., został koronowany w lipcu 1253 r. Domniemana data jego koronacji na Króla Litwy – dzień 6 lipca – na Litwie obchodzony jest jako święto państwowe. Mendog został zamordowany w 1263 r.

Nie posiadamy autentycznej oryginalnej podobizny Mendoga – wszystkie portrety Mendoga oraz wielu innych wielkich książąt Litwy aż do Witolda są owocem fantazji malarzy. Historycy mają podstawy do tego, by uważać, że Mendog nie mówił po litewsku, tylko prawdopodobnie w narzeczu Auksztoty.

Source
Wszelkie informacje opublikowane na DELFI zabrania się publikować na innych portalach internetowych, w mediach papierowych lub w inny sposób rozpowszechniać bez zgody DELFI. Jeśli zgoda DELFI zostanie uzyskana, trzeba obowiązkowo podać DELFI jako źródło.
pl.delfi.lt
Comment Show discussion (188)