Zapewnienie ciągłych, bezpiecznych dostaw energii elektrycznej jest jednym z najistotniejszych zadań wspólnotowego rynku energii elektrycznej. Uruchomienie transgranicznego połączenia spowoduje zamknięcie tzw. pierścienia bałtyckiego (Baltic Ring), czyli sieci połączeń elektroenergetycznych otaczających rejon Morza Bałtyckiego i wyeliminowanie istniejących "wysp energetycznych" na wewnętrznych rynkach energetycznych Unii Europejskiej, przyczyniając się do rozwoju europejskiego rynku energii elektrycznej. Unia Europejska, decyzją 1364/2006/WE, nadała projektowi status priorytetowy i partycypuje w jego kosztach.
Polska, jako państwo położone w centralnej części Europy, zobowiązana jest tworzyć warunki do bezpiecznego tranzytu energii elektrycznej pomiędzy wschodnią a zachodnią częścią kontynentu. Dlatego też, w celu połączenia kontynentalnej części rynku europejskiego oraz rynków energii elektrycznej krajów bałtyckich uruchomiony został Projekt budowy połączenia elektroenergetycznego Polska – Litwa (LitPol Link)
– podkreśla Henryk Majchrzak, Prezes Zarządu PSE SA. Zwiększając możliwości wymiany handlowej energii, wzmacniamy zatem europejskie bezpieczeństwo energetyczne - dodaje Prezes PSE SA.
W ramach Projektu Polska-Litwa, po stronie polskiej wybudowano nie tylko odcinek transgranicznej linii łączącej oba kraje, ale zostało zrealizowanych łącznie 11 zadań inwestycyjnych, które obejmują budowę 4 linii elektroenergetyczne 400 kV oraz budowę 5 nowych i rozbudowę 2 stacji elektroenergetycznych najwyższych napięć.
Należą do nich:
1. Budowa stacji elektroenergetycznej 400/220/110 kV Ołtarzew
2. Budowa stacji elektroenergetycznej 400 kV Łomża
3. Rozbudowa stacji elektroenergetycznej 400/110 kV Narew
4. Budowa linii 400 kV Narew – Ostrołęka
5. Budowa stacji elektroenergetycznej 400/110 kV Siedlce
6. Budowa linii 400 kV Miłosna – Siedlce Ujrzanów
7. Budowa stacji 400/110 kV Stanisławów
8. Rozbudowa stacji 220/110 Ostrołęka o rozdzielnię 400 kV
9. Budowa stacji 400/110 kV Ełk Bis
10. Budowa linii 400 kV Ełk Bis – Łomża
11. Budowa linii 400 kV Ełk Bis – granica RP.
Wszystkie te zadania zostały zakończone zgodnie z planem. Łączna wielkość nakładów poniesionych na ich realizację to ok. 1,8 mld złotych, z czego dofinansowanie unijne wynosi ok. 868 mln zł.
Ostatnim zrealizowanym elementem, kluczowym dla całego projektu połączenia elektroenergetycznego Polska – Litwa, jest transgraniczna linia 400 kV z Ełku do granicy RP. Linia ta zostanie połączona
z budowaną przez litewskiego operatora LITGRID linią wychodzącą ze stacji Alytus w kierunku granicy z Polską.
W listopadzie br. planowane jest zakończenie po stronie litewskiej prac, które umożliwią podanie napięcia na nowe europejskie połączenie elektroenergetyczne. Litewski operator zakłada, że w grudniu br.
zakończone zostaną testy zbudowanej na stacji Alytus wstawki konwektorowej prądu stałego HVDC „back-toback”, która umożliwi połączenie pracujących w różnych systemach sieci energetycznych Litwy i Polski.
W wymiarze krajowym Projekt jest niezwykle istotny, gdyż poprzez wzmocnienie i rozbudowę sieci przesyłowej zwiększy się pewność i niezawodność zasilania, niezbędnego dla rozwoju gospodarczego
centralnej i północno-wschodniej części Polski.
Niezawodna, gwarantująca stałe dostawy energii infrastruktura elektroenergetyczna jest kluczowym elementem nowoczesnego państwa, determinującym rozwój gospodarczy – zaznacza Prezes Henryk
Majchrzak. Dla bezpieczeństwa energetycznego kraju niezwykle ważne jest również zwiększenie zdolności przesyłowych na połączeniach transgranicznych. Oba kraje zyskują kolejne połączenie transgraniczne, dzięki któremu zwiększą się możliwości importu i eksportu energii elektrycznej – dodaje Prezes Zarządu PSE SA.
Po uruchomieniu połączenia z Litwą będzie możliwe udostępnianie uczestnikom rynku do 500 MW zdolności przesyłowych, odpowiadających mocy wstawki prądu stałego zainstalowanej w stacji Alytus.
Przygotowanie i zaplanowanie Projektu budowy mostu energetycznego Polska-Litwa było niezwykle odpowiedzialnym przedsięwzięciem, zwłaszcza w obszarze planowania rozwoju Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Realizacja wszystkich inwestycji wchodzących w skład tego projektu była ogromnym wyzwaniem projektowym, inżynieryjno–budowlanym, logistycznym oraz społecznym. Osiągniecie konsensusu społecznego związanego z budową infrastruktury liniowej jest niezwykle trudnym zadaniem. Na terenie 44 gmin położonych w centralnej i północno-wschodniej Polsce, zbudowanych zostało około 400 kilometrów nowych linii elektroenergetycznych. Przewody tych linii zawieszono na ponad 950 słupach. Każda z tych inwestycji przed realizacją podlegała ocenie oddziaływania na środowisko. Każdy kilometr, każdy element tej
infrastruktury elektroenergetycznej musiał być skonsultowany z właścicielami gruntów, wpisany do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Przeprowadzono tysiące spotkań i rozmów z lokalnymi społecznościami, włodarzami gmin, powiatów i województw. W realizację tych zadań, oprócz Polskich Sieci Elektroenergetycznych SA jako lidera Projektu, zaangażowane były PSE Inwestycje SA,
pełniące rolę Inżyniera Kontraktu oraz polsko-litewska spółka LitPol Link będąca koordynatorem technicznym tych części połączenia, które mają charakter wspólny dla obu operatorów. Kluczową rolę w Projekcie miało
również 11 wyłonionych w publicznych przetargach firm wykonawczych i dziesiątki ich podwykonawców – podsumowuje Henryk Majchrzak, Prezes Zarządu PSE SA. Wszyscy wypełnili swoje zadanie na czas i dziś
możemy być dumni, że tak ważny Projekt został z sukcesem zrealizowany. – dodaje Prezes PSE SA.
