Bractwo 13 – ego stycznia, Litewski Związek Żołnierzy Rezerwowych oraz Stowarzyszenie Twórców Systemu Ochrony Kraju zwrócili do najwyższych instancji państwa z żądaniem usunięcia pomników ustawionych dla kolaborantów, zniesienia premii literackich nazwanych w ich cześć i inn.
Prezes zarządu Stowarzyszenia Twórców Systemu Ochrony Kraju, rezerwowy pułkownik i pisarz Jonas Užurka oświadczył, że wszystkich, kto jest świadomy swojej tożsamości narodowej, obraża mylenie wartości, które świadomie oddalają ludzi od prawdy. Jako przykład podaje, wysławianie sowieckich kolaborantów Petrasa Cvirki i Salomei Neris.
„Trudno sobie wyobrazić większe poniżenie dla Litwy, niż ich zdrada. Właśnie oni pojechali od Moskwy z prośbą, aby okupanci zabrali naszą wolność” - oburzał się Užurka w rozmowie z dziennikiem „Lietuvos žinios“.
Pułkownik pytał retorycznie, „o czym może myśleć naród, który nie tylko nie znosi ich pomników, ale ich imionami nazywa premie literackie”. Jego zdaniem, na Litwie nie powinno zostać ich muzeum, ponieważ nie są tego warci, chociaż i byli utalentowani.
Przewodniczący Komitetu Bezpieczeństwa Narodowego i Obrony, historyk Arvydas Anušauskas przyznał, że premie literackie nazwane na cześć Cvirki i Neris wyglądają dziwnie, ale nie sądzi, że należy ich wykreślić z pamięci narodowej.
„W historii narodu oboje pozostawili niezatarty ślad, a ich życia są przykładem, jak los czasami prowadzi w miejsca, o których się nawet nie śniło” - powiedział Anušauskas.
Lider opozycji Andrius Kubilius ze swojej strony powiedział, że nieprzyjemnych wydarzeń z historii tak po prostu nie wymażesz.
„Należy brać przykład z Norwegów. Swego pisarza o światowej sławie Knuta Hamsuna przedstawiają jako wspaniałego pisarza, ale nie zapominają dodać, że był nazistowskim kolaborantem” - skomentował Kubilius.
