„Projekt nie jest ostateczny. Każda propozycja jest mile widziana. Nie jest jeszcze za późno wnieść swoje propozycje. Jeszcze jest nieznany termin, ale odbędzie się publiczne omawianie projektu. To zależy od decyzji Komitetu Strategicznego” - powiedział PL DELFI Edward Trusewicz, który nadzorował prace nad Ustawą o mniejszościach narodowych. Obecnie projekt został skierowany do rządowego Komitetu Strategicznego.
Ustawa pogarsza sytuację mniejszości narodowych?
Przedstawiciele mniejszości narodowych ubolewali, że nie mieli dostatecznie czasu na zapoznanie się z poprawionym projektem ustawy oraz, że większość uwag i zastrzeżeń wypowiedzianych podczas ostatniego spotkania nie zostały wzięte pod uwagę.
Przedstawiciele mniejszości narodowych wyrazili swoje niezadowolenie z tego, że ustawa jest przygotowywana od trzech lat i do tej pory nie osiągnięto porozumienia zadowalającego większość. Zdaniem większości nowa ustawa tylko pogarsza sytuację mniejszości narodowych na Litwie.
„Nowy projekt ustawy tylko pogarsza sytuację mniejszości narodowych i nie jest zgodny z Europejską Konwencją o Mniejszościach Narodowych. Moim zdaniem idziemy w złym kierunku” - powiedziała przedstawicielka rosyjskiej mniejszości narodowej Ela Kanaitė.
Zdaniem wiceministra obecny projekt bardziej uwzględnia założenia Konwencji niż poprzedni. „Wcześniejsza Ustawa nie reglamentowała używanie języków mniejszości narodowych w przestrzeni publicznej. Obecna to reguluje. Konwencja Ramowa, którą ratyfikowała Litwa, głosi, że kraj ratyfikujący powinien zapewnić używania języka mniejszości narodowych. Ale zakres ma określić wewnętrzne ustawodawstwo” - wyjaśnił Trusewicz.
Brak listy narodów
Z projektu zniknął kontrowersyjny 3 artykuł Ustawy, który był krytykowany zarówno przez przedstawicieli mniejszości narodowych oraz ekspertów. Artykuł wymieniał narody, które mieli status mniejszości narodowej: Polacy, Rosjanie, Białorusini, Ukraińcy, Żydzi, Tatarzy, Niemcy, Romowie, Łotysze, Ormianie, Azerowie, Mołdawianie, Gruzini, Estończycy i Karaimi. „Zrezygnowaliśmy z listy. Obecnie jest tylko sformułowanie, kto może być określony, jako mniejszość narodowa” - wytłumaczył wiceminister.
Wybory do Rady
Dla mniej liczebnych przedstawicieli mniejszości narodowych nie spodobał się artykuł 20 Ustawy, który określa nowy tryb wyborów do Rady Mniejszości Narodowych. Przedstawiciele mniejszości narodowej o liczebności powyżej 150 tys. (Polacy i Rosjanie), w Radzie będą mieli nie trzech, a pięciu przedstawicieli.
„Mniejszości o liczebności poniżej 1000 osób powinny spośród siebie wybrać trzech przedstawicieli. Pytanie, kto i jak będzie reprezentował nasze interesy? Powiem wprost: do tej pory było źle, a teraz będzie jeszcze gorzej” - podkreślił przedstawiciel greckiej mniejszości narodowej Georgios Macukatow.
Wiceminister kultury Trusewicz zaznaczył, że na Litwie zamieszkuje 154 mniejszości narodowe i nie ma możliwości, aby wszystkie one były reprezentowane w Radzie. „Obecna regulacja jest lepsza, ponieważ obecnie wybory do Rady będzie regulowała Ustawa. To zwiększa znaczenie samej Rady. Uporządkowaliśmy również tryb wyborów. Wcześniej każda organizacja, każda osoba prawana mogła uczestniczyć w wyborach swych przedstawicieli. To było niesprecyzowane. Teraz chcemy wprowadzić pewien rejestr organizacji mniejszości narodowych. Te organizacje też będą mogli ubiegać się o dofinansowanie w Ministerstwie Kultury” - powiedział PL DELFI Edward Trusewicz.
Planuje się, że Ustawa o mniejszościach narodowych ma trafić so Sejmu przed 1 lipca 2013 roku.
